Drinkwaterleiding spoelen: ingebruikname na aanpassingen en renovatie

Aanpassingen en innovatiewerkzaamheden in (semi)openbare en industriële gebouwen vormen soms een risico voor de drinkwaterhygiëne. Enerzijds kunnen bacteriën zich door de langdurige waterstagnatie vermenigvuldigen en een gevaar vormen voor de gezondheid, anderzijds bestaat het risico dat de drinkwaterinstallatie door vuil van de bouwwerf of besmette onderdelen verontreinigd wordt. Een deskundige ingebruikname van drinkwaterinstallaties is daarom essentieel. Kennis van de gepaste maatregelen is niet alleen voor exploitanten en vaklui essentieel, maar vooral ook voor ontwerpers. In dit blogartikel leest u waarmee bij de nieuwe ingebruikname rekening gehouden moet worden en hoe de drinkwaterkwaliteit tijdens en na renovatiewerkzaamheden zo goed mogelijk beschermd wordt.

Maatregelen voor de ingebruikname van drinkwaterleidingen na gebruiksonderbrekingen

Net als elk levensmiddel is ook drinkwater bederfelijk en gelden hiervoor strenge richtlijnen. Al na 72 uur kunnen bacteriën, zoals legionella, zich tot een kritiek niveau vermenigvuldigen en de gezondheid van gebruikers in gevaar brengen. Onderbrekingen van weken of zelfs maanden vormen daarom een ernstig probleem voor de drinkwaterhygiëne. De definitie van een gebruiksonderbreking en hoe een deskundige ingebruikname daarna moet plaatsvinden, staan in DIN EN 806, DIN 1988 en DVGW W551- 3 (A).

Welke maatregelen voor de ingebruikname na een bepaalde periode gelden, vindt u in de volgende tabel:

Belangrijk om te weten: De ‘controles voor vrijgave’ die na een gebruiksonderbreking van meer dan vier weken nodig zijn, brengen extra werk met zich mee en zorgen voor een langere periode van onzekerheid. Pas na 24 weken, een half jaar dus, is namelijk duidelijk of de drinkwaterinstallatie ook op langere termijn uitstekend drinkwater betreffende legionella levert. Ontwerpers moeten qua tijd en kosten rekening houden met de omvang en de werkwijze bij ‘controles voor vrijgave’ in de aanbestedingen, zeker bij de renovatie van bestaande gebouwen.

Als de drinkwaterinstallatie tijdens lange werkzaamheden losgekoppeld wordt van de openbare toevoer, zijn de maatregelen voor de nieuwe ingebruikname dezelfde als bij een nieuwe drinkwaterinstallatie volgens DIN EN 806-4: de drinkwaterinstallatie wordt gespoeld en er worden ook microbiologische ‘controles voor vrijgave’ uitgevoerd.

Het mag duidelijk zijn dat een nieuwe ingebruikname na meer dan vier weken vaak veel personeel, tijd en geld kost. In vergelijking daarmee is voor de exploitant een stagnatiespoeling na ten laatste 72 uur veel eenvoudiger, bijv. met het SCHELL-watermanagementsysteem SWS, en kost minder moeite. Voor openbare gebouwen moet deze afweging zelfs verplicht gemaakt worden volgens AMEV. Als hogere investeringskosten te rechtvaardigen zijn door minder werkingskosten, moet die oplossing gekozen worden.

Veilig voor vaklui: drinkwaterstaal voor de renovatie

Bij een gebruiksonderbreking tot vier weken door werkzaamheden aan de drinkwaterinstallatie adviseren we ten zeerste dat voordien een microbiologisch onderzoek van de drinkwaterinstallatie plaatsvindt. Hiervoor moet de ontwerper een aanbesteding opstellen. Alleen op die manier zijn de vaklui zeker of de installatie niet voor de werkzaamheden al besmet was. Ook na de werkzaamheden moet hij een ‘controle voor vrijgave’ volgens de parameters van VDI 6023 blad 1, tabel 1 betreffende de parameters voor legionella op het tijdstip van de oplevering volgens de werkovereenkomst laten uitvoeren. Bij openbare en industriële gebouwen moet de exploitant volgens § 31 (4) van de Duitse drinkwaterverordening (TrinkwV) ten vroegste na 3 maanden en ten laatste na 12 maanden zelf en zonder aanvraag door de gezondheidsdienst een onderzoek naar legionella laten uitvoeren. Als daarbij legionella wordt vastgesteld, kunnen de vaklui met die resultaten bewijzen dat hun werk deskundig werd uitgevoerd.

Bescherming tegen besmetting door droog gecontroleerde onderdelen

Niet alleen een te lange stagnatie vormt een gevaar voor de drinkwaterkwaliteit tijdens renovatiewerkzaamheden en aanpassingen. Ook vuil dat tijdens de bouwwerkzaamheden ontstaat en besmette onderdelen tijdens de productie vormen een risico. Het vuil kan door hygiënische werkomstandigheden en opslagvoorwaarden ter plaatse beperkt worden, terwijl de verantwoordelijkheid voor besmetting tijdens de productie van onderdelen bij de fabrikant ligt. Indien mogelijk moeten onderdelen tijdens het productieproces daarom altijd droog gecontroleerd worden. Alle SCHELL-producten worden droog gecontroleerd en beschermen zo doeltreffend het drinkwater tegen een besmetting door gevaarlijke bacteriën. Voor onderdelen die niet droog gecontroleerd kunnen worden, omdat de instelling in de fabriek met water moet gebeuren, bijv. bij beveiligingskranen, geldt: onderdelen met microbiologisch perfect water controleren en vervolgens beschermen tegen een buitensporige vermenigvuldiging van onvermijdelijke bacteriën, bijv. door desinfectie en aanbevolen acties voor de vaklui op de plaats van installatie.

Checklist: drinkwaterhygiëne behouden bij aanpassingen en renovatie

• Maatregelen voor de nieuwe ingebruikname volgens DIN EN 806, DIN 1988 en DVGW W551-3 (A) naleven
• OF regelmatige waterverversing om de 72 uur, bijv. met het SCHELL-watermanagementsysteem SWS
• ‘Controles voor vrijgave’ qua tijd en kosten plannen
• Microbiologisch onderzoek voor de renovatie uitvoeren
• Tijdens de productie droog gecontroleerde onderdelen gebruiken