Bij een ongebruikt gebouw is het gevaar voor legionella niet veraf – wat te doen?

5 minuten leestijd

Na een langdurige onderbreking omwille van corona openen vele gebouwen nu weer hun deuren. Scholen of hotels die in bepaalde seizoenen veel gasten hebben, zijn op de hoogte van de omgang met periodes van stilstand. Nu was er echter ook stilstand in veel gebouwen, waar men zich tot nu toe het hoofd niet moest breken over stilstand en drinkwaterhygiëne, bijv. gemeentehuizen en restaurants. Als water te lang in de leidingen blijft staan, ontstaat afhankelijk van de watertemperatuur gevaar voor legionella. Maar wat is legionella eigenlijk, wanneer wordt het een gevaar – en wat is goede preventie?
Legionella – wat is dat? Legionella’s zijn bacteriën, die bijna altijd in een kleine hoeveelheid in water aanwezig zijn. In een beperkte concentratie zijn ze niet gevaarlijk. In een hoge concentratie vormen ze echter een risico. Als ze dan bijv. bij het douchen samen met aerosol ingeademd worden, kunnen ze de veteranenziekte (een vorm van legionellose) veroorzaken, een ernstige longontsteking.

Hoe ontstaat gevaar voor legionella?

Wanneer vermenigvuldigen de bacteriën zich? Dr. Peter Arens, hygiënespecialist en hoofd van het productmanagement bij SCHELL, licht toe: “Wekenlange onderbrekingen van het zogenoemde ‘reglementaire gebruik’, bijv. in de vakantie, kunnen ertoe leiden dat de bacteriën zich in het drinkwater overmatig vermenigvuldigen.” Dat gebeurt als de kranen onvoldoende gebruikt worden. Ook een ontoereikend debiet, als er niet genoeg water door de leidingen stroomt, kan grote concentraties bacteriën veroorzaken. “Erg alarmerend wordt het in de warme zomermaanden. Zonder een regelmatige verversing van het water stijgt de temperatuur ook in de koudwaterleiding tot aanzienlijk meer dan 25 °C, wat ideaal is voor de vermenigvuldiging van gevaarlijke bacteriën. Daarbij denken we vooral aan legionella’s, die een atypische longontsteking kunnen teweegbrengen. In Duitsland sterven jaarlijks ongeveer 3000 mensen aan legionellose”, vermeldt de expert.

Hoe wordt het risico voorkomen?

Om de concentratie bacteriën laag genoeg te houden, moet volgens de regelgeving ten laatste na 72 uur in alle leidingen en op alle aftappunten een volledige waterverversing plaatsvinden. Meestal is hiervoor veel personeel nodig. Alle kranen moeten namelijk handmatig geactiveerd en evt. ook manueel weer gesloten worden, bovendien moet het debiet voldoende zijn door de aftappunten gelijktijdig te openen. Het volstaat dus niet om de ene kraan na de andere te openen, aangezien “… het debiet in de leidingen dan te klein is voor een behoorlijke waterverversing. Zeker de dikkere buizen zijn zo ontworpen dat diverse aftappunten tegelijk water kunnen leveren.

Een dergelijk gebruik moet nagebootst worden door verschillende aftappunten tegelijk te openen – bijv. vier wastafelkranen en drie douchekranen. Als bij grote buisdiameters slechts weinig water wordt afgenomen, stroomt het water vooral door het midden. Het overige water beweegt nauwelijks: het stagneert. Bacteriën en andere micro-organismen blijven dan ondanks de spoeling gedeeltelijk in het systeem”, verklaart dr. Arens.

Stagnatiespoelingen met elektronische kranen

Regelmatige stagnatiespoelingen zijn dus absoluut noodzakelijk. Daarvoor bestaat een eenvoudige oplossing:
dankzij contactloze, elektronische kranen van SCHELL gebeuren stagnatiespoelingen eenvoudig en doeltreffend. Niet alleen de looptijd en de sensorreikwijdte kunnen geprogrammeerd worden, maar ook automatisch uitgevoerd worden. Op die manier wordt ook bij (toekomstige) gebruiksonderbrekingen de reglementaire werking gesimuleerd en bijgevolg de vereiste waterverversing gegarandeerd.

Tijd en kosten besparen met SCHELL-SWS en SMART.SWS

De automatisering met het SCHELL-watermanagementsysteem SWS is nog exacter en biedt bovendien de mogelijkheid om de spoelingen voor een reglementaire werking te protocolleren. Met SCHELL SWS kunnen alle elektronische kranen in het gebouw gekoppeld en centraal gestuurd worden. Stagnatiespoelingen kunnen op een welbepaald tijdstip gepland worden, zodat alle vereiste aftappunten tegelijk geopend worden en de vereiste turbulente stroming gecreëerd wordt. Zo slagen bacteriën er niet in om de kritische groeigrens te bereiken. Bovendien moet door SCHELL SWS ook minder personeel worden ingezet. Het watermanagementsysteem kan in het hele gebouw of in bepaalde zones gebruikt worden.

Temperatuurvoelers controleren de temperatuur in het drinkwater. Alle maatregelen en temperaturen worden geregistreerd. Zo wordt de drinkwaterhygiëne gedocumenteerd en kan de exploitant de norm VDI 6023 naleven. Met de cloudservice SMART.SWS heeft u van op afstand een algemeen overzicht van uw watermanagement – ongeacht waar u zich bevindt.

Het is nooit te laat – handel nu!

Waarom is dat belangrijk? Naast de gezondheid van de gebruikers is er nog een andere doorslaggevende reden voor preventie. Als bij een test van het drinkwater te hoge legionellaconcentraties vastgesteld worden, moet dat aan de bevoegde gezondheidsdienst gemeld worden. Bovendien moeten er maatregelen getroffen worden om het gevaar op legionella te beperken. Bij een extreem hoge concentratie moet de drinkwaterinstallatie grondig gesaneerd worden – met erg hoge kosten tot gevolg. Voorkomen is altijd beter. Wij geven u graag advies!