Postępowanie z instalacją wody pitnej w przypadku skażenia Pseudomonas aeruginosa

Pseudomonas aeruginosa stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza w placówkach służby zdrowia oraz przedszkolach, tj. wszędzie tam, gdzie przebywają osoby szczególnie narażone. W szpitalach jest drugą najczęstszą bakterią wywołującą zapalenie płuc, trzecią najczęstszą wywołującą infekcję dróg moczowych oraz ósmą najczęstszą powodującą zatrucie krwi. Tutaj dowiesz się, w jaki sposób można zapobiec skażeniu instalacji wody pitnej bakterią Pseudomonas aeruginosa, a w najgorszym przypadku, w jaki sposób sobie z tym poradzić.

Co kontrola podzespołów na sucho ma wspólnego z Pseudomonas aeruginosa?

Pseudomonas aeruginosa jako patogen wywołujący zapalenie płuc w szpitalach i tym podobnych obiektach

Jeśli zdarzy się najgorsze: Dlaczego dezynfekcja termiczna jest najrozsądniejszym środkiem dezynfekcji?

Podsumowanie

Porada: System Gospodarowania Wodą SWS firmy SCHELL

Źródło zagrożenia skażeniem podczas procesu produkcji i sposoby jego uniknięcia

W DVGW W 551-4 (A) sposobom zapobiegania skażeniu instalacji wody pitnej bakterią Pseudomonas aeruginosa poświęcono osobny rozdział. Zatytułowano go nieco niefortunnie „Podstawowe środki zapobiegawcze”: Zapobieganie skażeniom“ i jest on skierowany zarówno do producentów, projektantów, instalatorów, jak i administratorów.

Podczas gdy bakteria Legionella dostaje się zazwyczaj do instalacji wody pitnej w bardzo niskich stężeniach za pośrednictwem wodociągu, w przypadku bakterii Pseudomonas aeruginosa, nie można wykluczyć tej drogi skażenia, ale jest ona bardzo rzadka. Z reguły bakteria ta zostaje „przywleczona” na podzespołach skażonych podczas produkcji. Aby temu zapobiec, niezwykle ważna jest higieniczna produkcja podzespołów. Co do zasady wszystkie podzespoły powinny być sprawdzane, jeżeli tylko to możliwe, na sucho. Jeżeli jednak badanie z użyciem wody jest nieuniknione ze względu na konieczność przeprowadzenia regulacji i kalibracji, używana woda testowa musi zostać przebadana nie tylko pod kątem parametrów z rozporządzenia w sprawie wody pitnej, ale także na obecność Pseudomonas aeruginosa. Metody niekulturowe, takie jak test Pseudalert lub sondy molekularne, są niezwykle czułe i szybkie.

Elektronische Waschtisch-Armatur XERIS E-T von SCHELL

W specyfikacjach oraz przy zamawianiu w hurtowniach należy wymagać wyłącznie produktów, które posiadają higieniczne powierzchnie. Jest to zawsze zapewnione w przypadku kontroli w procesie produkcji przeprowadzanych na sucho, jak ma to miejsce np. w przypadku elektronicznej armatury umywalkowej XERIS E-T firmy SCHELL.

Jakie przepisy obowiązują podczas produkcji?

Norma DVGW W 551-4 (A) i VDI 6023 strona 1 zawiera informacje na temat tego, w jaki sposób projektanci i instalatorzy mogą chronić się przed podzespołami skażonymi podczas produkcji: Zaleca się, aby w specyfikacjach oraz przy zamawianiu od hurtowników wymagać produktów nienagannych pod względem higienicznym. Jest to zapewnione, gdy produkty są testowane przez producenta pod kątem szczelności na sucho, a nie z użyciem wody. Nie jest to problemem w przypadku armatury sanitarnej, jak pokazuje firma SCHELL. Niemniej jednak nadal nie jest to standardem branżowym.

Podzespoły sprawdzane na mokro: O czym należy pamiętać?

Są również produkty, które w procesie produkcji wymagają sprawdzanie z użyciem wody, przede wszystkich ze względu na konieczność przeprowadzenia ich regulacji i kalibracji. W ich przypadku zgodnie z DVGW W 551-4 (A) musi być opracowana koncepcja zachowania higieny od samego etapu produkcji aż do miejsca instalacji. Obejmuje ona głównie wodomierze, zabezpieczenia, instalacje podnoszące ciśnienie, a często również podzespoły z żeliwnymi obudowami, chociaż te ostatnie można testować pod kątem wycieków również z zastosowaniem powietrza i to znacznie skuteczniej niż przy użyciu wody.

Zasadniczo wszystkie podzespoły testowane na mokro mają również higienicznie nieskazitelne powierzchnie, jeśli użyta woda jest czysta, tj. zgodna z rozporządzeniem o jakości wody pitnej, a także wolna od Pseudomonas aeruginosa. Te i inne wymagania zostały opracowane przez VDMA AK Hygiene dla jej członków około 10 lat temu, a ważne informacje dla producentów można znaleźć również w normach na przykład dla instalacji podnoszących ciśnienie w DVGW W 551-7 (M), dla wodomierzy w nr 10 i nr 11 oraz dla wszystkich pozostałych podzespołów w DVGW W 551-4 (A).

Reges Treiben im Flur eines Krankenhauses

W szpitalach Pseudomonas aeruginosa jest drugą najczęstszą bakterią wywołującą zapalenie płuc, trzecią najczęstszą wywołującą infekcję dróg moczowych oraz ósmą najczęstszą powodującą zatrucie krwi.

Pseudomonas aeruginosa w placówkach służby zdrowia

Pseudomonas aeruginosa nie jest parametrem sprawdzanym podczas rutynowej analizy wody pitnej zgodnie z rozporządzeniem o jakości wody pitnej, o ile nie jest ona butelkowana. Ponieważ: Pseudomonas aeruginosa nie stanowi zagrożenia dla ogółu populacji. Jednak od 2006 r. i aktualizacji w 2017 r. Ministerstwo Środowiska zaleciło, po konsultacji z Komisją ds. Wody Pitnej, aby ten parametr był również sprawdzany w szpitalach oraz innych placówkach medycznych i opiekuńczych.

W szczególności Deutsche Gesellschaft für Krankenhaushygiene e.V. (Niemieckie Towarzystwo Higieny Szpitalnej), a tym samym również prof. dr hab. n. med. dr h.c.Martin Exner, wielokrotnie podkreślali znaczenie Pseudomonas aeruginosa jako patogenu przenoszonego przez wodę, zwłaszcza w przypadku tak zwanych „zakażeń szpitalnych”. Pseudomonas aeruginosa jest drugą najczęstszą bakterią wywołującą zapalenie płuc, trzecią najczęstszą wywołującą infekcję dróg moczowych oraz ósmą najczęstszą powodującą zatrucie krwi., stając się przyczyną 7500 zgonów rocznie, co stanowi znacznie więcej niż i tak już wysoka liczba 3000 zgonów spowodowanych przez Legionellę.

Jak rozprzestrzenia się bakteria Pseudomonas aeruginosa?

Pseudomonas aeruginosa jest niezwykle mało wymagająca pod względem składników odżywczych, co oznacza, że bakteria ta może bez problemu skolonizować świeżo wyprodukowane powierzchnie. Ale do tego potrzebuje wody. Tworzy ona biofilm, który chroni ją przed odwodnieniem, naszym układem odpornościowym oraz chemicznymi środkami dezynfekującymi. Pseudomonas aeruginosa może występować w syfonach, mydłach lub zmiękczaczach wody, nawet w przypadku dezynfekcji chemicznej. Ale najważniejszą jej cechą jest to, że szybko się namnaża: Jej ilość podwaja się już po 20 minutach, podczas gdy Legionella potrzebuje do tego od 2 do 4 godzin. Ponadto może poruszać się do przodu i obrastać również wokół uszczelek. To wyjaśnia, dlaczego instalacje wody pitnej mogą zostać skażone przez zbyt rzadko używane punkty poboru, a zatem wbrew kierunkowi przepływu wody. W przeciwieństwie do bakterii Legionelli, Pseudomonas aeruginosa potrafi również w razie konieczności oddychać beztlenowo.

Bakteria Czas namnażania Teoretyczna liczba po 6 godzina namnażania Legionella spec 120 do 240 min (2 do 4 godz.) 6 Bakteria XY 60 min (1 godz.) 64 Pseudomonas aeruginosa 20 min (0,3 godz.) 262.144 E.coli 20 min (0,3 godz.) 262.144

Niezwykle wysoki współczynnik namnażania oraz sprzyjające warunki w zimnej wodzie pitnej sprawiają, że Pseudomonas aeruginosa jest groźna dla higieny wody pitnej w placówkach służby zdrowia oraz przedszkolach i że trudno z nią walczyć.

Dezynfekcja i badania dopuszczające

Pięta achillesowa: Pseudomonas aeruginosa jest znacznie bardziej wrażliwa na temperaturę niż Legionella i ginie już w temperaturze ok. 45°C. Dla porównania: Bakteria Legionelli ginie w temperaturze 70°C w ciągu 3 minut, w temperaturze 60°C potrzebne jest już ok. 30 minut! Dlatego Pseudomonas aeruginosa jest bakterią występującą przede wszystkim w zimnej wodzie pitnej (PWC), o ile temperatura ciepłej wody wynosi co najmniej 45°C. Jeżeli jednak temperatury są niższe, jak ma to miejsce w przypadku wielu małych przepływowych podgrzewaczy wody, może ona pojawić się również w ciepłej wodzie. Co ciekawe, bakteria ta jest zaskakująco mało odporna na konkurencję i dlatego ma problemy z zadomowieniem się w starszych instalacjach wody pitnej.

Mając to na uwadze zrozumiałe staje się, że metodą z wyboru jest dezynfekcja termiczna w połączeniu z prawidłowym sposobem eksploatacji.

Dezynfekcja chemiczna jest mało skuteczna, ponieważ Pseudomonas aeruginosa chroni biofilm. Nawet nasz układ odpornościowy radzi sobie z nim słabo. Bakteria ta zasiedla często uszczelki, do których trudno dotrzeć chemicznymi środkami dezynfekującymi. W przeciwieństwie do tego, wysoka temperatura dzięki przewodności cieplnej materiałów przenika do każdego biofilmu i każdej szczeliny w instalacji wody pitnej, bez względu na to, jak jest mała.

Znany jest przypadek, kiedy w nowo wybudowanym bloku musiano całkowicie zdemontować przed uruchomieniem instalację wody pitnej, ponieważ dezynfekcja chemiczna nie przynosiła skutku. Zabija ona skutecznie bakterie w wodzie, ale niekoniecznie na powierzchniach, a zatem w biofilmie. Wyjaśnia to, dlaczego ta bakteria często wraca. Ponieważ dezynfekcja chemiczna nie może być prowadzona w sposób ciągły. Po jej zakończeniu, jeżeli nie zostały zabite wszystkie bakterie w biofilmie na powierzchniach, pojawiają się one ponownie w wodzie.

Dlatego zgodnie z DVGW W 551-2 wymagane są trzy „badania dopuszczające“ po każdej dezynfekcji: po dwóch, sześciu i dwunastu tygodniach.

Dopiero po dwunastu tygodniach można potwierdzić skuteczność dezynfekcji i nigdy wcześniej. Należy o tym bezwzględnie pamiętać.

Oprócz tego, w przeciwieństwie do innych mikrobiologicznych środków zaradczych, skażony podzespół należy znaleźć i poddać dezynfekcji lub wymianie. Nie jest jednak łatwo przeprowadzić kompletną dezynfekcję termiczną instalacji zimnej wody. Ponieważ należy ustalić, czy wszystkie komponenty są wystarczająco odporne na temperaturę - w końcu zostały zaprojektowane do użytku z zimną wodą.

Ostatecznie wymagane jest zatem połączenie dezynfekcji termicznej ze zwiększoną wymianą wody we wszystkich punktach jej poboru. Ponadto w przypadku tej bakterii wymagane jest znacznie bardziej systematyczne podejście niż przy Legionelli, ponieważ ta bakteria namnaża się niezwykle szybko. I zwłaszcza w przypadku zimnej wody nie można liczyć na dalsze wsparcie w jej zwalczaniu przez wysokie temperatury. Co to oznacza? W przypadku zwalczania Legionelli, po dezynfekcji termicznej gorąca woda jest nadal eksploatowana w higienicznie bezpiecznych zakresie temperatur 60°C / 55°C, co zapewnia działanie „dezynfekujące” podczas dalszej eksploatacji. W przypadku Pseudomonas aeruginosa po zakończeniu dezynfekcji termicznej zimnej wody nie można zapewnić takiej ochrony. Jeśli ta zimnowodna bakteria nie zostanie całkowicie wybita, namnoży się ponownie.

Podsumowanie

Na szczęście Pseudomonas aeruginosa można zapobiec stosując odpowiednie higienicznie produkty, pracując z zachowaniem czystości oraz użytkując instalację wody pitnej po jej napełnieniu zgodnie z przeznaczeniem. Jeżeli mimo tego dojdzie do skażenia, warto w takim przypadku skorzystać ze wsparcia ekspertów, którzy z powodzeniem przeprowadzili już dezynfekcje w wielu obiektach. Samodzielne próby często trwają zbyt długo i są kosztowne.

System Gospodarowania Wodą SWS firmy SCHELL

Aby zapobiec występowaniu Pseudomonas aeruginosa w instalacji, wymagana jest regularna wymiana wody we wszystkich punktach jej poboru. Za pomocą Systemu Gospodarowania Wodą SWS firmy SCHELL można zapewnić prawidłową eksploatację we wszystkich punktach poboru. Dzięki systemowi SWS dezynfekcję termiczną można zaplanować i przeprowadzić w optymalny sposób.

 

Powiązane tematy